Tevkifat, para konusunda kesintiler anlamına gelen bir sözcüktür. Vergi bağlamında, vergiler üzerinde bölüşme/kesinti yapma anlamına gelir. Bu vergi çeşidinde devlet, alacağı katma değer vergisini (KDV) satıcının yanı sıra alıcıdan da alır. Bu vergi ile iki taraf arasında bir bölüştürme olmuş olur. Tabii tevkifatı hesaplarken farklı yöntemlere de başvurulabilir. Bunun için öncesinde KDV oranlarını bilmek gereklidir. Çünkü, her sektör için KDV tevkifat oranı değişir. Bu detayları da göz önünde bulundurarak fatura kesilmelidir.
Tevkifat türleri nelerdir?
İki tür tevkifat vardır. Bunlar, ‘KDV ve Gelir Vergisi Tevkifatı’. Gelir vergisi tevkifatı, Gelir Vergisi Kanununun 94. maddesine göre belirlenmiş bir vergi türüdür. Diğeri ise KDV. KDV tevkifatı da satıcıya ödenen tutara ek olarak belirlenmiş, KDV’nin belli oranda düşürülmesi ve vergi dairesine ödenmesidir. Yani, satıcıya ödenen KDV değerinin bir kısmı veya tamamı ana tutardan düşürülür ve vergi dairesine ödeme yapılır.
Kısmi Tevkifat Nedir?
Kısmi tevkifat hesaplanan verginin Bakanlıkça belirlenen kısmının alıcı tarafından beyan edilip ödenmesi, diğer kısmının ise işlemi (teslim ve hizmeti) yapan tarafından beyan edilip ödenmesidir.
Kısmi tevkifat uygulanan hizmetler arasında, özel güvenlik hizmetleri, yemek servisi ve organizasyon hizmeti sunan işletmeler, baskı ve basım hizmeti sunan işletmeler, mühendislik, mimarlık hizmetleri, servis taşımacılığı gibi hizmetler farklı oranlarda kısmi tevkifata tabidir.
Tam Tevkifat Nedir?
Tam tevkifat, işlem bedeli üzerinden verginin hesaplanması ve tamamının muhatap olan alıcılar tarafından beyan edilip ödenmesine denir.
Tam tevkifat uygulanan hizmetler arasında, serbest meslek ile kazanç sağlayanlar, mal ve hakların kiralama işlemleri, reklam vermek, giysi sponsoru olmak (Ör: sporcuların formalarında yer almak), açık hava reklamları vermek gibi işlemler tam tevkifata tabidir.
Tevkifatlı fatura nedir?
Tevkifatlı faturanın normal veya irsaliyeli faturadan bir farkı yoktur. Tevkifatlı faturayı diğerlerinden ayıran özelliği, faturaya konu olan verginin alıcı ve satıcı arasında bölüştürülerek ikisinden de alınmasıdır.
Dilerseniz yazımızı okumak yerine aşağıdaki “Play” butonuna tıklayarak dinleyebilirsiniz.
Gelir vergisi tevkifatı nedir?
Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesinde sıralanan gelir tüleri üzerinden gene aynı yasada belirlenen kesintiler gelir vergisi tevkifatı olarak adlandırılır. Oranları için Gelir İdaresi Başkanlığı’nın web sitesindeki ilgili bölümden bilgi alabilirsiniz.
Tevkifatlı fatura nasıl kesilir?
Tevkifatlı fatura hesaplamadan önce tevkifat oranlarının değişiklik gösterdiğini göz önünde bulundurmamız gerekiyor. Tevkifatlı faturanın talep edilmesi durumunda, uygulanacak olan oranın netleştirilmesinde fayda var.
Tevkifatlı fatura nasıl hesaplanır?
Tevkifatlı fatura hesabı yapabilmek için ilk koşul, tevkifatlı fatura kesebilecek özelliklere sahip bir işletme olmaktır. Ardından hizmet verilen gelir türüne özgü belirlenmiş tevkifat oranı esas alınmalıdır.
Faturaya yansıyan KDV fiyatı sektöre göre 5/10 ya da 9/10 oranları arasında değişiklik gösterdiği için tevkifat yüzdesi oranlandıktan sonra hesaplanan tutar, alıcının ödeme yükümlülüğündedir ve alıcıdan tevkif edilir, bir başka deyişle alıcıdan kesilir.
Faturadaki tevkifatı kim öder?
Tevkifatlı fatura, daha önce de tanımını yaptığımız gibi faturanın içerisinde yer alan verginin, satıcı ile alıcı arasında paylaşılması anlamına geliyor. “Faturadaki tevkifatı kim öder?” sorusunun yanıtını merak edenler şu kısma dikkat edebilir; Devlet, KDV tutarının tamamını sadece satıcıdan almaz, satıcı ve alıcı arasında bölüştürülür.
Tevkifatlı fatura hesaplama örneği
Şimdi bir örnek üzerinden anlatalım: Yürürlükte gelir türleri üzerinden bakanlar kurulu tarafından belirlenen 5/10, 9/10 gibi tevkifat oranı aralıkları bulunmaktadır. Biz yine de basit bir tevkifat hesaplama örneği üzerinden gidelim ve 200 TL tutarı olan bir satış faturanız var diyelim.
- Faturaya yansıyacak KDV oranı: %18
- KDV tutarı: 36 TL
- Genel fatura toplamı: 236 TL
Bu durumda satıcı unvanı ile 36 TL KDV ödemeniz gerekir. Bu durumda tevkifat yapılması söz konusuysa ve kullanılan oran 5/10 ise 18 TL’lik KDV tutarının 18 TL’lik kısmı tevkif edilmiş olur. Yani ödeme sorumluluğu alıcıya geçer. Faturanın genel toplamı sizin için 236 TL’den 218 TL’ye iner.
Tevkifat türleri gelir vergisi tevkifatı ve kdv tevkifatı olarak ikiye ayrılır. Önceden tanımlanmış gelir vergisi tevkifat oranlarının ve kdv tevkifat oranlarının detaylı bilgisi için mali müşavirinizle görüşmeniz faydalı olacaktır.
Kimler tevkifat yapar?
- Genel bütçeye dahil daireler, katma bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyeler, köyler ve bunların teşkil ettikleri birlikler,
- Döner sermayeli kuruluşlar,
- Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları,
- Kanunla kurulan veya tüzel kişiliği haiz emekli ve yardım sandıkları,
- Bankalar,
- Kamu iktisadi teşebbüsleri (Kamu İktisadi Kuruluşları, İktisadi Devlet Teşekkülleri),
- Özelleştirme kapsamındaki kuruluşlar,
- Organize sanayi bölgeleri ile menkul kıymetler, vadeli işlemler borsaları dahil bütün borsalar,
- Yarıdan fazla hissesi doğrudan yukarıda sayılan idare, kurum ve kuruluşlara ait olan (tek başına ya da birlikte) kurum, kuruluş ve işletmeler,
- Payları İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında işlem gören şirketler.
Detaylı bilgi için Gelir İdaresi Başkanlığı’nın Tevkifat Uygulaması sayfasına bakabilirsiniz.
Tevkifat uygulanabilecek işlemler neler?
Konu ile ilgili sıkça karşılaşılan bir diğer soru da; “Tevkifatlı fatura kimlere kesilir?” Her ürün ya da hizmetin satışında tevkifat işlemi uygulanmaz. Gelir vergisi yasasının 94. maddesinde sayılan gelir türleri kapsamında tevkifat yapılabilir. Tevkifat yapılabilecek başlıca işlemler:
- Bahçe, çevre, temizlik hizmetleri,
- Bazı yapım işleri ve bunlarla ilişkili mimarlık mühendislik hizmetleri,
- Teçhizat, demirbaş, makine ve taşıt gibi kalemlerin tamiratı,
- Bakım, onarım hizmetleri,
- Danışmanlık, denetim ve yapı denetim hizmetleri,
- Yemek servisi hizmetleri.